Tadeusz Kościuszko zdobył sławę w zmaganiach o wolność i niepodległość dwóch państw. Jednym z nich była Polska, coraz bardziej zależna od potężnych sąsiadów, a drugim angielskie kolonie wybijające się właśnie na niepodległość. Jego zasługi tak walce o wolność naszego kraju, jak i w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki są nie do przecenienia.
Jest on wyjątkowo mocno związany z Ziemią Krakowską. Zadecydował o tym fakt, że była ona kolebką powstania 1794 roku, a insurekcja kościuszkowska rozpoczęła się uroczystą przysięgą na rynku krakowskim. Przy nim w „Szarej Kamienicy” była główna kwatera Kościuszki, gdzie przygotowywano ostatnie plany. Na ziemi krakowskiej miała także miejsce zwycięska bitwa pod Racławicami, po której do podwawelskiego grodu wjechał uroczyście Naczelnik, ubrany w chłopską sukmanę i rogatywkę jako strój formacji, która najbardziej odznaczyła się w bitwie. Po bitwie, w leżącym nieopodal Krakowa Bosutowie, organizowała się armia insurekcyjna.
Tadeusz Kościuszko po śmierci na obcej ziemi, dzięki inicjatywie Zgromadzenia Reprezentantów Rzeczpospolitej Krakowskiej, znalazł miejsce wiecznego spoczynku na Wawelu. Czcząc jego pamięć, już w trzecią rocznicę śmierci rozpoczęto sypanie kopca jego imienia, nazywanego wówczas Mogiłą Kościuszki. W okresie zaborów Kopiec Kościuszki był symbolem dążeń niepodległościowych jednoczących Polaków ze wszystkich zaborów. Dla uciskanych rodaków, zwłaszcza mieszkających pod zaborami pruskim i rosyjskim, odwiedziny Krakowa i Mogiły Kościuszki stanowiły wielkie pokrzepienie.
Na okoliczność zbliżania się setnej rocznicy insurekcji zdecydowano o budowie pomnika przedstawiającego Naczelnika na koniu. Pomnik ten w dwudziestoleciu międzywojennym znalazł swoje miejsce na Wawelu na bastionie Władysława IV. Natomiast popiersia Tadeusza Kościuszki umieszczono w budynku Urzędu Miasta Krakowa oraz wśród kilkudziesięciu wybitnych Polaków w Parku Jordana.
Na Ziemi Krakowskiej pamięć o Tadeuszu Kościuszce była i jest nadal żywa. Dla uczczenia jego pamięci usypane zostały kopce: w Olkuszu, w Połańcu, w Miechowie i w Racławicach. Wzniesiono też pomnik Tadeusza Kościuszki w Proszowicach, a Rowerowy Szlak Kościuszkowski nawiązuje do trasy przemarszu Jego wojsk pod Racławice i powrotu po zwycięskiej bitwie.
Imię Tadeusza Kościuszki towarzyszy polskiemu harcerstwu od zarania. Pierwsza oficjalnie powołana 22 V 1911 roku drużyna na ziemiach polskich – 1 Lwowska Drużyna Skautowa – nosiła imię Tadeusza Kościuszki. W Krakowie także pierwsza, powstała we wrześniu 1911 roku drużyna przy 1 Gimnazjum im. św. Anny, przyjęła imię Tadeusza Kościuszki. W wielu innych miastach także przestrzegano zwyczaju, że pierwsza drużyna nosiła właśnie jego imię.
Wiedząc jak wyjątkowo mocne są więzi Tadeusza Kościuszki z harcerstwem i Ziemią Krakowską, Krakowska Chorągiew Związku Harcerstwa Polskiego w 1967 roku, w 150 rocznicę śmierci – przyjęła Jego imię jako swego bohatera.
autor:
hm. Krzysztof Wojtycza
Komisja Historyczna ZHP Chorągwi Krakowskiej